Dấu hiệu thừa vitamin A ở bà bầu và cách khắc phục

Việc bổ sung vitamin A đúng cách ngay từ trước khi mang thai và trong suốt thai kỳ không chỉ giúp phòng ngừa các dị tật bẩm sinh nguy hiểm như khuyết tật ống thần kinh mà còn hỗ trợ thị lực, tăng cường hệ miễn dịch và đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của bé yêu. Nhưng việc bổ sung quá nhiều có gây hại cho mẹ bầu và bé không? Cùng Dược Phẩm Trang Ly tìm hiểu những dấu hiệu thừa vitamin A ở bà bầu trong bài viết này nhé.

Dấu hiệu thừa vitamin A ở bà bầu

Bổ sung vitamin A là điều cần thiết để đảm bảo sự phát triển của thai nhi, nhưng việc sử dụng quá mức có thể dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn. Những dấu hiệu phổ biến khi bà bầu thừa vitamin A bao gồm:

• Buồn nôn, nôn mửa: Đây là một trong những triệu chứng đầu tiên mà bà bầu có thể gặp phải, đặc biệt là trong tam cá nguyệt đầu tiên. Mặc dù buồn nôn thường gặp ở bà bầu, nhưng nếu tình trạng này trở nên nghiêm trọng và liên tục, đó có thể là dấu hiệu thừa vitamin A.
• Đau đầu, chóng mặt: Nếu bà bầu thường xuyên cảm thấy đau đầu hay chóng mặt, có thể đó là do vitamin A tích tụ trong cơ thể, gây áp lực lên hệ thần kinh trung ương.
• Mệt mỏi, buồn ngủ: Bà bầu có thấy mình mệt mỏi hơn bình thường dù đã nghỉ ngơi đầy đủ? Thừa vitamin A cũng có thể làm bà bầu cảm thấy buồn ngủ và thiếu năng lượng.
• Ngứa da: Một triệu chứng thường bị bỏ qua là tình trạng ngứa da. Điều này xảy ra khi cơ thể bà bầu không thể xử lý hết lượng vitamin A dư thừa.
• Tăng áp lực nội sọ: Trong các trường hợp nghiêm trọng hơn, thừa vitamin A có thể dẫn đến tăng áp lực nội sọ. Bà bầu có thể cảm thấy đau đầu dữ dội, nhìn mờ và nôn mửa liên tục – đây là tình trạng cần được điều trị ngay.

Nguyên nhân dẫn đến thừa vitamin A ở bà bầu

Một trong những nguyên nhân chính là sử dụng thực phẩm chức năng không đúng cách. Nhiều bà bầu tin rằng việc bổ sung vitamin A là cần thiết và sử dụng thực phẩm chức năng mà không có sự tư vấn từ bác sĩ. Tuy nhiên, điều này tiềm ẩn nhiều rủi ro, bởi lượng vitamin A an toàn cho phụ nữ mang thai chỉ khoảng 800 mcg/ngày. Nếu sử dụng quá liều, cơ thể sẽ dễ dàng vượt qua ngưỡng an toàn, dẫn đến tình trạng thừa vitamin A.

Thêm vào đó, chế độ ăn uống không cân bằng cũng là yếu tố góp phần quan trọng. Thực phẩm như gan động vật chứa lượng lớn vitamin A. Nếu bà bầu thường xuyên tiêu thụ các loại thực phẩm này mà không điều chỉnh hợp lý, việc thừa vitamin A là điều dễ hiểu.

Một số bà bầu có xu hướng chuyển sang sử dụng beta-carotene, dạng tiền vitamin A an toàn hơn, có trong rau củ quả như cà rốt và khoai lang. Dù beta-carotene không gây độc như retinol, nhưng tiêu thụ quá nhiều vẫn có thể gây ra tình trạng vàng da. Đây là dấu hiệu cho thấy cơ thể bạn đang tiếp nhận một lượng vitamin A lớn, dù chưa đến mức gây nguy hiểm.

Cuối cùng, một nguyên nhân ít người để ý là sử dụng các loại thuốc không được chỉ định. Một số loại thuốc có chứa dẫn xuất của vitamin A và có thể gây thừa nếu không được giám sát cẩn thận. Điều này đặc biệt nguy hiểm trong giai đoạn đầu thai kỳ, khi sự phát triển của thai nhi cần được bảo vệ tuyệt đối.

Tác hại của việc thừa vitamin A trong thai kỳ

Trong thai kỳ, thừa vitamin A có nguy cơ gây ra dị tật bẩm sinh, đặc biệt trong 60 ngày đầu sau khi thụ thai – giai đoạn phát triển quan trọng của hệ thống thần kinh và tim mạch của bé. Các nghiên cứu trên động vật đã cho thấy rằng liều lượng vitamin A vượt quá mức an toàn có thể dẫn đến quái thai và các biến chứng như sảy thai.

Isotretinoin, một dẫn xuất của vitamin A, thường được sử dụng để trị mụn trứng cá nặng, nhưng nó có thể gây ra dị tật nghiêm trọng nếu sử dụng trong thai kỳ. Đây là lý do mà thuốc này chống chỉ định cho phụ nữ mang thai.

Hơn nữa, trong giai đoạn tam cá nguyệt đầu tiên, khi cơ thể mẹ hấp thụ quá nhiều retinol (dạng vitamin A từ thực phẩm động vật), nguy cơ tổn thương gan, hệ thần kinh và hệ tim mạch của thai nhi là rất cao. Để đảm bảo an toàn, bạn cần nắm rõ liều lượng vitamin A phù hợp và nguồn cung cấp an toàn như beta-carotene, có nhiều trong các loại thực phẩm từ thực vật như cà rốt, rau xanh và trái cây màu cam.

Cách bổ sung vitamin A đúng cách cho bà bầu

Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), phụ nữ mang thai nên bổ sung vitamin A trong khoảng 10.000 đơn vị mỗi ngày hoặc 25.000 đơn vị mỗi tuần. Đây là liều an toàn và hiệu quả để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé. Tuy nhiên, việc bổ sung quá mức liều này có thể gây ra những triệu chứng thừa vitamin A như buồn nôn, mệt mỏi, khô da, và trong trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến dị tật thai nhi trong giai đoạn từ ngày 15 đến ngày 60 kể từ khi thụ thai.

Điều quan trọng nhất là bà bầu không nên tự ý sử dụng các loại thực phẩm chức năng chứa vitamin A mà không có chỉ định của bác sĩ. Thay vì dựa vào thuốc, bà bầu có thể lựa chọn các thực phẩm tự nhiên giàu vitamin A từ các nguồn thực vật như cà rốt, rau bina, khoai lang, đây là những loại thực phẩm chứa beta-carotene – một dạng vitamin A an toàn hơn vì cơ thể sẽ chuyển đổi thành vitamin A theo nhu cầu.

Trên đây là những thông tin về dấu hiệu thừa vitamin A ở bà bầu. Việc bổ sung vitamin A đúng cách không chỉ giúp mẹ bầu khỏe mạnh mà còn tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của bé yêu. Hãy nhớ rằng, bất kỳ loại vitamin nào cũng cần được kiểm soát liều lượng kỹ lưỡng để mang lại hiệu quả tốt nhất.